In 't Verdonkhoekje: "Takkewijf"...

Spandoeken met"Moordwijf" (ludieke protesten na de dode asielzoekers vanwege de brand in het detentiecentrum op Schiphol in mei van dit jaar) - dàt mocht niet. Wie zo een spandoek ophing werd op de bon geslingerd. Dat waren dan ook krakers en ander marginaal tuig.
Maar een minister die "takkewijf" zegt, - aan hem wordt die misstap vergeven. Zij het na dubbelzinnige excuses. Kijk maar.

Allochtonen weblog schrijft:

Minister Gerrit Zalm van Financiën heeft donderdag excuses aangeboden aan zijn collega Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie), omdat hij een uitspraak over haar had gedaan die ‘ronduit ongepast is’. Hij zou haar hebben omschreven als ‘takkewijf’'

Zalm is blij dat Verdonk de excuses heeft geaccepteerd. Dit blijkt uit een verklaring die de minister zaterdagavond heeft uitgegeven. De VVD-bewindsman deed dat vóór de tv-uitzending van een documentaire van journalist Twan Huys over Hirsi Ali. Op dinsdag 16 mei, daags nadat Verdonk in een brief had geschreven dat Hirsi Ali niet beschouwd kan worden als Nederlandse, zou Zalm volgens Huys Verdonk hebben omschreven als ‘takkewijf.’

Zalm schrijft in zijn verklaring: ‘In besloten kring is - in de emotie van de discussie rond het Nederlanderschap van Ayaan Hirsi Ali - kennelijk een formulering gebruikt die ronduit ongepast was. Ongepast, omdat het geen recht doet aan de waardering voor collega-minister Rita Verdonk, aan de verstandhoudingen in de VVD, en omdat dit taalgebruik niet past bij het ambt van minister.’

Bron: ANP

Het doet dus "geen recht aan de waardering voor Rita", zegt Zalm. "Waardering" is een neutraal woord, al wordt het in de omgangstaal meestal in positieve zin gebruikt.

In financiële kringen (en hier spreekt immers een minister van Financiën) is "waardering" echter altijd strikt neutraal. Bij voorbeeld: "De scherpe daling van de Ahold-aandelen drukt de dramatische val in de waardering van het fonds uit." Ik noem maar wat. Het kan dus heel goed zijn, dat Zalm de term "takkewijf" eigenlijk nog te positief vindt.

Het zou me niets verwonderen, als dat zo was. Want de andere twee argumenten ("de verstandhoudingen in de VVD" en "niet passend bij het ambt van minister") zijn van puur formele en procedurele orde. Je zou het zo kunnen vertalen: "Als het in de VVD niet zo'n verdomde bende was, zodat je er op eieren moet lopen en als ik (Zalm) geen minister was, nou, dan had ik je nog wel een ander poepie laten ruiken!"

Trouwens, hoort het in de nieuwste spelling niet "takkenwijf" te zijn? Nu we er zo op staan, dat onze nieuwe landgenoten korrekt Nederlands spreken, is deze vraag, zeker waar het Verdonk betreft, op haar plaats.
Gelukkig blijkt, dat er in dit opzicht door Zalm niets miszegd is. Ewoud Sanders, in zijn taalrubriek in de NRC ("Woordhoek"), schreef op 6 november 2003:

Takkewijf Laatste vraag: vanwaar dat takke- in takkewijf?

Antwoord: takke doet hier dienst als versterkend voorvoegsel. Wijf kan al als scheldwoord worden gebruikt, maar takkewijf is nog een graadje erger. Van Dale zegt over dit voorvoegsel: ,,(als eerste lid in samengestelde zn. met ongunstige betekenis) ter aanduiding dat het in het tweede lid genoemde hoogst vervelend, onaangenaam is. Synoniem: kanker-, klere-, klote-, pest-, pokke-, rot-, snert-, tering-, tyfus-’’.

Takkewijf zal zijn gevormd naar het voorbeeld van takkelijer. Hierin is de oorspronkelijke betekenis van takke- duidelijker, want het komt van het Franse attaque ‘aanval, beroerte’. Een takkelijer was dus iemand die een beroerte had gehad. We komen takke- in verschillende samenstellingen tegen (takkemens, takkeweer enzovoorts) en daarnaast in diverse verwensingen, zoals daar zijn:

• krijg de takke
• krijg de takke en de beris
• krijg de touwtakke(n)
• krijg de touw-takke(n)-tering, dan kun je je uit laten rafelen, en het humorische:
• je kunt de takke krijgen, de blaadjes komen er vanzelf aan

Sanders meent dus, dat "takke" van het Franse "attaque" komt.
Nu het dus niet "takken" (van bomen of struiken) betreft, is de "n" niet nodig.

Er is overigens ook een andere veronderstelling gangbaar. "Takke" zou in dat geval afkomstig zijn van het o.a. in Suriname gebezigde "takkie-takkie" voor de volkstaal, het Sranantongo. "Takkie-takkie" is afgeleid van het Engelse "talkie-talkie" en verwijst naar overmatig en luidruchtig kwebbelen. Het wordt dan ook alleen van vrouwen gezegd.

Het Gebaar van de Week in de scheldwoordenverzameling van Vitaal.denhaag.org zegt hierover het volgende:

Takkewijf !!!

Het gebaar voor deze populaire aanduiding voor een kijfzieke vrouw bestaat uit twee delen. Je begint met je handen twee snavels te maken die beurtelings in een hoog tempo open en dicht gaan (kwek-kwek-kwek!). Vervolgens maak je met één hand het gebaar voor vrouw. Dit in combinatie met een verachtelijk gezicht geeft het gebaar een plattere betekenis [...]

En zo ziet u maar weer, hoe rijk de Nederlandse cultuur is. En hoe integratie-bereid! "Takke" komt dus uit het Frans of het Surinaams-Creools. Maar het is zó ingeburgerd, dat het een "emotionele" minister, ondanks de waardigheid van diens ambt, spontaan ontvalt.

De multiculturaliteit van de Nederlandse "dominerende" (Wilders) cultuur kruipt, waar zij niet gaan kan!

Kruispost met In Europa Thuis.