Hevig vechten in Uruzgan

Deze keer maar eens een bericht uit de Volkskrant - Hevige gevechten in Uruzgan:

"In het noordoosten van Uruzgan wordt sinds halverwege vorige week hevig gevochten met opstandelingen door Amerikaanse en Afghaanse troepen. De toegang tot een Amerikaanse basis (de zogenoemde Cutu-crossing: een doorwaadbare plek met een bruggetje erover) zou worden beheerst door Taliban. Een van de aanwijzingen daarvoor was de vondst van een gemartelde en opgehangen jongen, door een Nederlandse patrouille op 8 september, vlakbij de Cutu-crossing; twintig kilometer ten noorden van Deh Rawod.

De ramp van de zogenaamde "opbouwmissie" an het Nederlandse leger in het kader van de door de NATO geleide operatie ISAF II begint zich nu ook in de Nederlandse pers af te tekenen. Maar het gaat door een filter. Het filter van legercommuniqués en van geselecteerde gebeurtenissen.
Zo'n geselecteerde gebeurtenis, is de vondst van de hierboven genoemde jongen, slachtoffer van marteling en opgehangen aan een boom. De Volkskrant neemt voetstoots aan, dat "de taliban" dat wel weer gedaan zullen hebben. Zo zeker is dat niet.

Wie de internationale pers een beetje volgt, kan weten, dat sinds 2002 in deze streken "elitetroepen" onder leiding van de Amerikanen opereren ("Enduring Freedom"), waarvan onlangs een heel onderdeel in beschuldiging is gesteld wegens willekeurige moorden op ongewapende burgers en martelingen op civiele gevangenen. Zie the Los Angeles Times van 25 september: Two Deaths Were a 'Clue That Something's Wrong'. In het 5 internet-pagina's lange artikel wordt gedetailleerd uit de doeken gedaan, hoe een 18-jarige recruut van het Afghaanse leger door Amerikaanse troepen werd doodgemarteld, en hoe dezelfde troepen willekeurig ongewapende burgers neerschoten uit een dorp dat toevallig dicht bij een hinderlaag van opstandelingen lag.

Vijf jaar lang zijn vreemde troepen in het gebied op die manier tekeergegaan. Het resultaat is, dat de opstand en het verzet, zoals die in de tachtiger jaren tegen de Russen bestonden, in volle hevigheid zijn teruggekomen. Het is onduidelijk of, en zo ja, hoeveel, dat te maken kan hebben met de "Taliban".

De Taliban waren een beweging die met steun van de Pakistaanse ISI (gezamenlijke geheime diensten), en dus indirect van de Amerikanen, is ontwikkeld uit de Koranscholen, die in de buurt van Peshawar waren opgezet voor de Afghaanse vluchtelingen in dat Pakistaanse gebied, op de rand van Waziristan, oftewel de autonome Northwest Tribal Territories van Pakistan. Door overal in Afghanistan stamleiders, met name Pashtuns, die genoeg hadden van de corrupte en onderling vechtende krijgsheren, over te halen tot steun, konden de Taliban hun theocratie vestigen, die later ook gastvrijheid verschafte aan Bin Laden en zijn bende.
Door de vernietiging van de structuur van het taliban-bewind eind 2001/begin 2002, verdween Mullah Omar en diens "partij" van het toneel. De stamleiders gingen vervolgens weer hun eigen gang, pacterend met Karzai, als het zo uitkwam, of pacterend met fundamentalistische guerrilla's, als dat beter uitkwam. Mullah Omar heeft geen enkel betekenend gezag meer in deze chaos.

Wie de Nederlanders dus tegenkomen in Uruzgan, zijn gefrustreerde en wantrouwige dorpsoudsten, clans, stammen en bendes, die opereren vanuit de noodzaak om de opbrengst van de volgende opium-oogst veilig te stellen. Onderling gaan ze daarbij ook niet zachtzinnig te werk. Verslagen families en clans worden gedwongen om opium af te staan, boetes te betalen en vrouwen en meisjes voor uithuwelijking ter beschikking te stellen. Een ook jongens, indien betrokken clan-hoofden de sexuele voorkeuren van voormalig Uruzgan-gouverneur Jan Mohammed delen. Een twist over een dergelijk arrangement kan bij voorbeeld de oorzaak zijn geweest van de misdaad die op het kind is gepleegd. Maar niets sluit uit, dat het ook de Amerikanen zelf kunnen zijn geweest.

Bladeren we verder in de internationale pers, dan zien we, dat het Britse leger in Helmand, onder vergelijkbare omstandigheden als die van de Nederlanders in Uruzgan, in Londen aan de alarmbel trekt. Het is een missie zonder doel. Er is geen civil society, ondersteund door de regering in Kaboel, die kan worden beschermd en geholpen om de macht over te nemen. Wat overblijft is, zoals indertijd in Vietnam, lijken tellen. De Volkskrant gaat dan ook verder:

De Amerikanen hebben vooraf met de Nederlanders overlegd. Afgelopen maandag werden twintig opstandelingen gedood bij gevechten, aldus de NAVO. Nederlandse troepen fungeren als reserve tijdens het huidige offensief. Inlichtingen over activiteiten van Talibanstrijders worden doorgegeven. Afgelopen zondag is een Nederlandse patrouille beschoten."

Kijk maar: Behalve de 20 getelde lijken, waarvan we moeten aannnemen dat het "opstandelingen" waren, is dit deel van het bericht even duister en non-informatief als de communiqués van het Vaticaan over bisschoppenconferenties.

Gaan we de mededelingen eens na.

1. "De Amerikanen hebben vooraf met de Nederlanders overlegd".

1. "vooraf" - vooraf van wat?
2. "overlegd" - overlegd over wat? Moesten de Nederlanders ergens toestemming voor geven? Of was het eenvoudig de mededeling dat ze er weer eens flink tegenaan zouden gaan, en dat jan soldaat beter even uit de buurt kon blijven? En waarom is overleg tussen bondgenoten in hetzelfde gebied niet vanzelfsprekend? Is het soms voorgekomen, dat er NIET overlegd werd?

2. "..aldus de NAVO"

1. Als hoedanig zitten Amerikanen en Australiërs eigenlijk daar? Vormen ze onderdeel van de ISAF, dan zou het inderdaad de NAVO moeten zijn die (onder Engelse leiding in Afghanistan in deze periode) de leiding heeft, althans de dodenstatistieken bijhoudt.
2. Maar als de ISAF doet, wat Enduring Freedom doet, dan horen de Nederlanders niet daar.

3. "Nederlandse troepen fungeren als reserve tijdens het huidige offensief."

1. Is er dan een offensief? Wat hebben de Nederlandse opbouwtroepen te maken met een ruzie tussen lokale opstandelingen en een Amerikaanse basis?
2. Wat betekent "reserve"? Het wordt in de Volkskrant uiteraard gebezigd met de bedoeling om het thuisfront gerust te stellen: "o, ze zitten er maar als reserve".
   
3. Maar in militaire termen betekent deze frase, dat als de Amerikanen dat nodig vinden, Nederlandse troepen onder hun leiding de kastanjes uit het vuur mogen gaan halen.
   

4. "Inlichtingen over activiteiten van Talibanstrijders worden doorgegeven."

1. "doorgegeven" - door wie aan wie? Vermoedelijk is de achtergrond, dat er wel eens niet of onvoldoende "inlichtingen" zijn uitgewisseld. Voorbeeld. De Nederlanders spreken met de dorpsoudsten af, dat voortaan de meisjes weer naar school mogen. Volgende dag komt bericht van de Amerikanen: bombarderen dat dorp, want er zitten Taliban! "Ja maar we worden vandaag in de meisjesschool verwacht om snoepgoed uit te delen." "Kan je beter wegblijven, want we gaan de shit eruit bombarderen!" Zoiets.
2. Dus voortaan, beloven de mensen van Kamp, zullen we jullie netjes vertellen wat we doen. "Dat is je geraden ook", zegt de Amerikaanse officier.

5. "Afgelopen zondag is een Nederlandse patrouille beschoten."

1. Door wie? Waar? Waarom?
2. Is dit al "doorgegeven"?
   
3. Wat doen de Amerikanen ermee?
4. Moeten de Nederlanders mee op strafexpeditie?

Ik wil niet vervelend zijn, maar ik moet toch weer vragen, wat dit allemaal te maken heeft met de "opbouwmissie" waartoe het Nederlandse parlement in februari heeft besloten.
Sluipenderwijs, dienen de 1400 Nederlandse militairen nu als "reserve" voor de Amerikaanse solo-akties. Ze zitten zonder informatie, hebben geen duidelijke doelstelling, hun aanvoerlijnen zijn nog slechter en kwetsbaarder dan indertijd in Srebrenica.

Doordat de Amerikaanse aannnemer Bechtel de weg van Kabul naar Kandahar niet goed heeft aangelegd en miljoenen in eigen zak heeft gestoken, is de enige bruikbare verbinding die over Kandahar naar Quetta in Pakistan en verder naar Karachi. Quetta is in handen van woedende Baluchen, die de Pakistaanse moord (augustus) op hun voorman willen wreken. Vrachwagenchauffeurs die goederen van Kandahar naar Darin Kowt moeten brengen, worden bedreigd door opstandelingen en geven er de brui aan. De Pashtuns beschikken, sinds de overeenkomst tussen Pervez Musharraf en het opstandige Waziristrtan (begin-september), over een veilige thuishaven, om steeds beter georganiseerde strafexpedities in Afghanistan uit te voeren. Precies als in de tijd van de Russische invasie.

ISAF II is een uitzichtloze en gevaarlijke expeditie. Stil zitten in de "reserve" en hopen dat het met net zo'n sisser afloopt als in Irak (Muthanna), is geen optie.
Ondanks de verlammende werking van verkiezingen, dienen de leiders van de grote partijen in de Kamer de moed op te brengen, om impopulaire beslissingen te nemen.

Het Nederlandse leger moet daar weg.
Er is in de rest van de wereld genoeg nuttigs te doen (Libanon, Darfur).