De Dyslectiek van de Verlichting

Horkheimer en Adorno draaien zich om in hun graven of urnen.
Hun "Dialektiek van de Verlichting" [*1944 (New York), 1947 (Amsterdam), eerste Duitse uitgave, uitgebreid met een deel over het antisemitisme; en vrijwel ongewijzigd heruitgegeven in 1970 (Frankfurt a/M)] is toch het boek waarna niemand meer zonder meer naar "de" Verlichting van de 18e eeuw kan verwijzen als het Moment, waarop het Licht ging schijnen in een door religieus obscurantisme verdonkerde wereld.
Maar, meer dan een halve eeuw later, kakelen Hollandse intellectuelen vrolijk verder over de Verlichting, alsof niet één en andermaal in de practijk van verlicht filosoferen in de eeuwen nadien, gebleken is, dat "verlicht" denken absoluut geen garantie is tegen fascisme, stalinisme en racisme.
We leven in het tijdperk van de verkeerd-lezers, de vooringenomenen, de dyslectici.
We leven in het tijdperk van de Dyslectiek van de Verlichting.

Het nieuwste bewijs van hoe men in één dag van kampioen der Verlichting dialectisch kan omslaan in beul van Verdonkering, heet Rita Verdonk.

Terecht vraagt Paul Kalma (WBS, PvdA) zich op 22 mei in NRC-Handelsblad af, waarom de Tweede Kamer minister Verdonk vorige week niet via een motie van wantrouwen heeft afgezet. Ik denk dat hij gelijk heeft, wanneer hij suggereert, dat de Kamer bang was voor die rancuneuze meerderheid van het publiek, die van Hirsi Ali afwilde en die geneigd was (en is) om Verdonk door dik en dun te steunen. Scherpe kritiek dus, op de opportunistische houding van de eigen partij.

Ian Buruma, in The New York Times (19 mei), vanuit zijn Amerikaanse leerstoel, doet een helaas tot mislukken gedoemde poging, om het denkend deel van het New-Yorkse publiek voor te lichten over de geringe diepgang van Hirsi Ali's gedachtengoed.

Balkenende, die verklaarde dat dergelijke voorlichting door de Nederlandse diplomaten in het buitenland wel weer snel de verkeerde indrukken over Nederland zou doen verdwijnen, wordt in de NRC van 22 mei op de vingers getikt door de eigen Jan Melissen, hoofd van het Clingendael Diplomatic Studies Programme en hoogleraar diplomatie aan de Universiteit van Antwerpen.

Na afloop van het VVD-"congres" in Noordwijkerhout, heeft daar een wervelstorm gewoed, die een fabriekshal heeft doen instorten.

Een verband tussen beide gebeurtenissen is niet aangetoond.