Omstanders

De blog Frontaal Naakt (FN) van Peter Breedveld c.s. heeft natuurlijk een hoog grachtengordel-gehalte. Maar wat is daar fout aan? Op zich?

Mogen intellectuelen alleen maar columns en commentaren schrijven, als ze zich conformeren aan de modes en voorschriften voor het pro- en anti-populisme die op dit moment overheersen?

Dus de jongere ouderen die zich elke dag opmaken om hun Frühschoppen-conversatie te voeren als (heb ik het verkeerd, moet je het zeggen: beloofd?) ex-VU ("Vrije Universiteit", gesticht door de gereformeerde emancipatiebeweging, meer dan een eeuw geleden, in Amsterdam), kortom: als o.a. (ex)-VU studenten en -medewerkers dus, laten meestal zien, dat een beschaafde en (in de goede zin:) stichtelijke conversatie op Internet mogelijk is.

Maar laat ik mijn andere weetjes en denksels over FN verder voor me houden.
De blog doet, wat wij, ik, (ooit, als mediaverantwoordelijke in het hoofdbestuur van de PSP in 1972) al toepasten: FRONTAAL NAAKT! Geen blad voor de mond.
Kijk maar naar de banner van deze blog.

Om het met een mij bekende dominee te zeggen (Gremdaat, die indertijd vrijwillig een mannelijke tegenhanger van de PSP-affiche maakte, naakt over de schutting, verboden door toenmalige PSP-kamerleden, onder wie Fred van der Spek), "we zijn allen kinderen in god's hand".

Maar, alle gekheid op een stokje, FN weet in het onderstaande geval de juiste toon te treffen. En een verschijnsel aan te spreken, dat weer eens erg op de voorgrond trad, toen ZEMBLA een week geleden op een manier die je kunt omschrijven als: frontaal naakt, over Wilders filmde.
We willen het met z'n allen niet horen, niet zien en niet eraan denken. Het was tendentieus. En niet gezellig.
De illusie, dat, als je er maar voorbij kijkt, het niet al te dramatisch neemt, vooral geen aanstoot geeft "die Wilders alleen maar ten goede kan komen", het vanzelf wel overgaat. Nee dus. In dit geval althans.
Het mag nooit meer zover komen als dit:
Toen mijn joodse schoonvader op een razzia-nacht in 1943 een onderkomen zocht bij (niet-joodse) familie in Amsterdam-Zuid, op zich progressieve mensen, absoluut geen NSBers, werd hij aan de deur teruggestuurd. "Te gevaarlijk".
Wat we in 1940-1945 deden en -vooral- NIET deden, vind je niet bij Lou de Jong, maar wel bij Jacques Presser. En zelfs in Presser's Ondergang blijft de Hollandse lafheid onderbelicht. Of, laten we niet zeggen: lafheid, maar: desinteresse. Mijn buurman is jood (nu: moslim). Dat is zijn probleem. Vooral: niet het mijne.

Juist onder ons gereformeerde volksdeel, zijn er veel bewonderenswaardige verzetsstrijders en jodenhelpers geweest. Maar helaas ook veel stijve harken. Fundamentalisten, zou je kunnen zeggen. Maar dat waren de gereformeerde Nazi-tegenstanders ook. Dus, met "fundamentalisme" als marker schiet je niet veel op.

Nee, de proef op de som is, of je de huidige tekenen des tijds goed verstaat. En dat doet Breedveld in het onderstaande stuk, waarvan het eerste deel gelezen kan worden op zijn website. Citaten:

Omstanders

Peter Breedveld
Een paar jaar geleden was ik op een bijeenkomst waar historicus Dienke Hondius iets vertelde over een project waar ze bij betrokken is, ‘Ooggetuigen’, onderdeel van het Oral History Project van het United States Holocaust Memorial Museum. Hondius liet fragmenten zien van gefilmde interviews met ‘omstanders’, mensen die hadden gezien hoe joden in de Tweede Wereldoorlog werden weggevoerd.

Bron: Frontaal Naakt. Ongesluierde opinies, interviews & achtergronden » Omstanders

Oral History is een prima correctief op de officiële geschiedschrijving, die zich immers op documenten baseert. Die documenten vertellen vrijwel nooit iets over hoe gewone mensen een tijdperk beleefden: Hoe hun werk was georganiseerd, hoe het thuis toeging, wat er met de buren gebeurde.
Breedveld (over Hondius):

Omstanders hielden zich kennelijk niet bezig met de vraag wat er met de weggevoerde mensen zou gebeuren. Wat die firma Puls aan de achtergebleven inboedel verdiende, daarover speculeerden ze hardop met elkaar.

En een derde getuige, die achter de Joods Invalide woonde - Nieuwe Prinsengracht, HR):

Haar buren waren allemaal joden. Ze waren bang en bleven in hun huizen. Alleen die mevrouw, toen een jong meisje, heeft in het portiek van haar huis staan kijken hoe die mensen werden afgevoerd, in stilte. ‘Ik heb ze gewoon weg zien lopen. Kennissen ook. Wij moesten ons afzijdig houden. Niet kijken. Niet naar buiten komen.”’

Wehre den Anfängen! - Verzet je van begin af aan tegen het apart zetten van hele bevolkingsgroepen!

Als het 1942 is, is het al te laat.

Kom in actie alsof het 1932 is. Dat is OK.